ویژگیهای آهن
آهن دارای سطح صاف و نقرهای براق مایل به رنگ خاکستریست اما وقتی در هوا با اکسیژن ترکیب میشود به رنگ قرمز یا قهوهای در میآید که به آنها اکسید دارای ترکیبات آهن یا زنگ گفته میشود. کریستالهای خالص آهن نرمه (نرمتر از آلومینیوم) و با اضافه کردن مقدار کمی ناخالصی مانند کربن مقدار قابل توجهی تقویت میشود. مقادیر مناسب و کمی (تا چند درصد) از فلزات دیگر و کربن، تولید فولاد میکند که میتواند ۱۰۰۰ بار سختتر از آهن خالص باشد.
Fe۵۶ سنگینترین ایزوتوپ پایدار (تولید شده توسط فرایند آلفا در نکلئوسنتز استلار) است که با عناصر سنگینتر از آهن و نیکل برای تشکیلشان به سوپر نوا احتیاج دارند. آهن فراوانترین عنصر در غولهای قرمز است، و فراوانترین فلز در شهابسنگها و در هستهٔ فلزی متراکم در سیاراتی مثل زمین است.
این تخته سنگ ۲۱۰۰ میلیون ساله که از سنگ رسوبی سیاه و رگههای آهن درست شده از سنگهای معادن آمریکای شمالی است و در موزهُ ملی زمینشناسی و معدن شهر درسدن آلمان نگهداری میشود. وزن این سنگ با ابعاد ۳×۲×۱ متر ۸٫۵ تن است.
آهن خالص فلز است، اما به ندرت در این شکل روی سطح زمین یافت میشود زیرا در حضور اکسیژن و رطوبت به آسانی اکسیده میشود. به منظور به دست آوردن فلز آهن، اکسیژن باید از سنگ معدنهای طبیعی توسط کاهش شیمیایی حذف شود – بهطور عمده از سنگ آهن از سنگ Fe2O3 توسط کربن در درجه حرارت بالاست. خواص آهن را میتوان با تولید آلیاژهایی از آن با استفاده از فلزات متنوع گوناگون (و بعضی غیر فلزها به ویژه کربن و سیلیکون) اصلاح نمود و فولادها را ایجاد کرد. هستهٔ اتمهای آهن تقریباً دارای بالاترین انرژیهای اتصال در هر نکلئون است و تنها ایزوتوپ Ni62 دارای انرژی بیشتر از آن است. هرچند فراوانترین نوکلید پایدار همان Fe56 است، این آهن از طریق همجوشی هستهای در ستارههای شکل گرفتهاست و اگرچه اندکی انرژی کمتر نیز از طریق سنتز کردن نیکل ۶۲ نیز استخراج میگردد. شرایط در ستارگان برای ایجاد این فرایند مناسب نیست. توزیع عنصر آهن بر روی زمین بسیار بیشتر از نیکل است و احتمالاً در تولید عنصر از طریق سوپر نوا نیز همینطور است. آهن (آهن Fe+۲، یون فروس) عنصر ردیابی لازمیست که تقریباً تمام موجودات زنده از آن استفاده میکنند. تنها استثناهای این موضوع چندین موجود زندهای هستند که در محیطهای فقیر از نظر آهن زندگی میکنند و به گونهای تکامل یافتهاند که عناصر گوناگونی را در فرایندهای متابولیکشان مورد استفاده قرار دهند مثل منگنز به جای آهن برای تجزیه یا هموسیانین به جای هموگلوبین. آنزیمهای حاوی آهن معمولاً دارای گروههای هموپروستاتیک هستند که در تجزیهٔ واکنشهای اکسیداسیون در زیستشناسی و در انتقال تعدادی از گازهای حل شدنی شرکت میکنند.
ترکیبات معدنی
آهن ترکیباتی را ایجاد میکند که عمدتاً در حالتهای اکسیداسیون +۲ و +۳ هستند. بهطور سنتی، ترکیبات آهن II فروس نامیده میشوند و ترکیبات آهن (III) فریک نامیده میشود. ترکیبات زیادی در هر یک از حالات اکسیداسیون وجود دارد که مثالهایی از آن شامل سولفات آهن (II) (FeSo4) و کلرید آهن (III) (FeCl3) است. همچنین مثالهای بیشماری از ترکیباتی که شامل اتمهای آهن در هر دوی این حالات اکسیداسیون وجود دارد مانند مگنتیک و آبی پروسی. آنیون منفی فریت [Fe ۲۴] شامل یک مرکز آهن، (Vi)بالاترین حالت اکسیداسیون شناخته شدهٔ آن است و مثلاً در فریت پتاسیم (کا دو اف ای اُ ۴) وجود دارد. ترکیبات آلی بیشماری (مثل پنتا کربنیل آهن) وجود دارند که دارای آهن زیرو ولنت (یا کمتر) هستند.
منبع: ویکی پدیا
بدون دیدگاه